Medical abortion (2) ကုိယ္ဝန္ကို ေဆးသံုး ဖ်က္ျခင္း (၂) (+18)

  
 
အမ်ားဆံုးသံုးတဲ့ေဆးက Cytotec နာမည္နဲ႔ ေရာင္းတဲ့ Misoprostol ျဖစ္တယ္။ 100 mcg ဒါမွမဟုတ္ 200 mcg ပါတယ္။ Prostaglandin E1 analog ကို ဓါတ္ခြဲခန္းမွာ လုပ္ထားတာ ျဖစ္တယ္။

(၁) အရင္ဆံုး သံုးေနခဲ့တာက NSAID (စတီရြိဳက္) မပါတဲ့ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြေၾကာင့္ ေလနာျဖစ္မွာကို တားဆီးေပးဘို႔ ျဖစ္တယ္။
(၂) ကေလးေမြးရာ ျမန္ေစေအာင္လဲ သံုးေသးတယ္။ OG တိုင္းကေတာ့ မသံုးပါ။
(၃) ေနာက္ပိုင္းမွာ ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ဘို႔ပါ သံုးလာတယ္။


Abortion ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ဘို႔ အတြက္ဆိုရင္ Misoprostol +Mifepristone တြဲသံုးၾကတာ မ်ားတယ္။ Misoprostol ေဆးတမ်ိဳးထဲ သံုးတာက ၈ဝ% ထိေရာက္ျပီး ၂ မ်ိဳးတြဲဆိုရင္ ၉၈% ထိေရာက္တယ္။ Mifepristone ကို (Abortion pill, RU 486, Mifegyn, Mifeprex) လို႔ေခၚတယ္။

Misoprostol (Cytotec) တမ်ိဳးထဲနဲ႔ ၁၂ ပါတ္အထိ ကိုယ္ဝန္ကို ဖ်က္ခ်င္ရင္ -
• Misoprostol (Cytotec) 200 mcg ၄ ျပား (စုစုေပါင္း 800 mcg) ကို (ဗဂ်ိဳင္းနား) ထဲ ၆ နာရီျခား ၃ ခါ၊ ဒါမွမဟုတ္ ၁၂ နာရီျခား ၃ ခါ၊ ဒါမွမဟုတ္ ၂၄ နာရီျခား ၃ ခါ ထည့္ရတယ္။ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ထဲကို ေဆးထည့္ရင္ လက္ေခ်ာင္းသံုးရမယ္။ အထဲကို ေရာက္ႏိုင္သေလာက္ သြင္းထည့္ေပးရတယ္။ ေဆးကို စိုထိုင္းထိုင္းေလးေနေအာင္ ေရနည္းနည္းေလးနဲ႔ ဆြတ္ေပးတာမ်ိဳး လုပ္သင့္တယ္။
• Misoprostol (Cytotec) 200 mcg ၄ ျပား (စုစုေပါင္း 800 mcg) ကို လွ်ာေအာက္မွာ သံုထားပါ။ မ်ိဳမခ်ပါနဲ႔။ ပါးစပ္ထဲမွာ နာရီဝက္အထိ ၾကာႏိုင္တယ္။ ေနာက္ ၃ နာရီၾကာရင္ ေနာက္ထပ္ အဲဒီအတိုင္း တၾကိမ္၊ ေနာက္ထပ္ ၃ နာရီၾကာရင္ အဲဒီအတိုင္း ဒုတိယအၾကိမ္ လုပ္ပါ။ ေပါင္း ၃ ၾကိမ္၊ ပါးစပ္ကေနသံုးတာက ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳး ပိုနည္းတာေတြ႔ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပါးစပ္ကေပးတာဟာ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ကေန ၁၂ နာရီျခား ၃ ခါ ေပးတာေလာက္ မထိေရာက္တာ သိလာရတယ္။
• ကိုယ္ဝန္ ၁၂ ပါတ္အထိကို Misoprostol (Cytotec) 800mcg ကို (ဗဂ်ိဳင္းနား) ထဲ ၁၂ နာရီတခါ၊ စုစုေပါင္း ၃ ခါ ထည့္ႏိုင္တယ္။
• ကိုယ္ဝန္ ၁၃-၂၂ ပါတ္အတြက္ Misoprostol (Cytotec) 400mcg ကို (ဗဂ်ိဳင္းနား) ထဲ ၃ နာရီ တခါ၊ စုစုေပါင္း ၅ ခါ ထည့္ႏိုင္တယ္။
• ေသြးဆင္းလာမယ္။ နာတာလာမယ္။ ပံုမွန္ရာသီလာတာထက္ ပိုဆင္းမယ္။ ေသြးအခဲ လဲပါမယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ၄ နာရီအၾကာမွာ ေသြးစဆင္းတယ္။ ေသြးပိုဆင္းမယ္၊ ပိုနာလာမယ္။ ကိုယ္ဝန္ ရင့္ေနေလ ေသြးအဆင္း မ်ားေလေလ။ ေသြးဆင္းေနတာ တပါတ္၊ ႏွစ္ပါတ္အထိၾကာႏိုင္တယ္။ ဆင္းစရာကုန္ရင္ နာတာလဲ သက္သာလာမယ္။ နာတာသက္သာဘို႔ အနာသက္သာေဆးတခုခု ေသာက္ႏိုင္တယ္။ ၉ ပါတ္အထိ ရွိေနခဲ့တဲ့ ကိုယ္ဝန္မ်ိဳးဆိုရင္ Sac အိတ္လိုဟာ က်လာတာကို ေတြ႔ႏိုင္တယ္။
• တကယ္လို႔ ဒီတၾကိမ္မွာ မေအာင္ျမင္ဘူး။ ၂-၃-၄ ရက္အၾကာမွာ ေနာက္တခါ အဲဒီအတိုင္း ထပ္လုပ္ႏိုင္တယ္။ ၄-၆ ပါတ္ေနရင္ ပံုမွန္ ရာသီျပန္လာမယ္။ တကယ္လို႔ ေသြးဆင္းမ်ားတယ္ဆိုရင္ ေခါင္းမူးတာ၊ ေအးစက္လာတာမ်ိဳးျဖစ္ရင္ ဆရာဝန္လိုတယ္။ ဒီလိုျဖစ္တာမ်ိဳးက Incomplete abortion အကုန္မဆင္းတာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Vacuum aspiration ေလဟာနယ္နည္းနဲ႔ ထုတ္ဘို႔ ဒါမွမဟုတ္ D and C သားအိမ္ျခစ္ဘို႔ လိုႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ပူမယ္၊ ခ်မ္းမယ္ဆိုရင္ ပိုးဝင္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ပိုးေသေဆးလိုတယ္။




ရလဒ္ေတြ -
- ၇ဝ% ေလာက္ မွာ ၁၂ နာရီအတြင္း လံုးဝပ်က္က်တယ္။
- ၈ဝ% ေလာက္ မွာ ၂၄ နာရီအတြင္း လံုးဝပ်က္က်တယ္။
- ၉၅% ေလာက္ မွာ ၄၈ နာရီအတြင္း လံုးဝပ်က္က်တယ္။
- ေဆးသံုးတဲ့အမ်ိဳးသမီးအေျခအေနေတြ မတူၾကလို႔ ၇၂ နာရီက်မွ ပ်က္က်တာလဲရွိတယ္။

ေနာက္ဆံုးရာသီလာျပီးေနာက္ (၉) ပါတ္ထက္ေက်ာ္ေနတာကို ဒီေဆးသံုးနည္း လုပ္ရင္ ေသြးဆင္းတာမ်ားမယ္။ ေဆးရံုမွာ မဟုတ္ရင္ စိုးရိမ္စရာေတြရွိတယ္။ (၉) ပါတ္မွန္ေပမဲ့ အနားမွာ တေယာက္ေယာက္ ရွိေနသင့္တယ္။ ေသြးဆင္းမ်ားလို႔ ေသြးဖိအားက်မယ္။ မူးမယ္၊ ျဖဴဖတ္ျဖဴေရာ္ ေနမယ္၊ သတိမေကာင္း ျဖစ္မယ္၊ ေအးစက္ေနမယ္၊ စိုးရိမ္စိတ္ကဲရင္ ပိုဆိုးမယ္။ ဆရာဝန္ လိုတယ္။

ေဆးသံုးမယ္ဆိုတဲ့ အဆံုးအျဖတ္မွာ ကိုယ္ဝန္ အႏု-အရင့္အျပင္ တရားဥပေဒ၊ တကယ္လုပ္ဘို႔လိုသလား။ တျခား ေကာင္းတဲ့နည္းလမ္း ရွိေသးလား၊ စိတ္ခ်ရတဲ့ အနားေနအေဖၚရွိလား၊ အေရးၾကံဳရင္ ဆက္သြယ္ဘို႔၊ ေခၚယူဘို႔၊ သြားလာဘို႔ အဆင္သင့္ျပင္ဆင္မႈ စတာေတြ ရွိထားရမယ္။ ေဆးသံုးဖ်က္တာ မေအာင္ျမင္လို႔ ေနာက္ဆံုး ကိုယ္ဝန္ ဆက္ရွိပါေစေတာ့လို႔ ဆံုးျဖတ္ရင္ ကေလးကို ထိခိုက္မယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထားက ပံုမွန္ ကိုယ္ဝန္ထက္ ပိုႏိုင္တာေတာ ့ရွိမယ္။ တကယ္ ကေလးကို ထိခိုက္သြားမယ္လို႔လဲ မေျပာႏိုင္ဘူး။ (အာလ္ထြာေဆာင္း) ရိုက္ျပီး စစ္ေဆးေနရင္ သိပါမယ္။

သတိထားဘို႔က တိတ္တိတ္ျဖစ္ပ်က္တာမ်ိဳးဟာ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ ပိုျဖစ္တတ္လို႔ လိုအပ္ရင္ ေဆးကုရမယ္။ အရက္၊ မူးယစ္ေဆး သံုးမထားရဘူး။ ကိုယ္ဝန္က သားအိမ္ျပင္ပမွာ တည္ေနတာအတြက္ ဒီနည္းနဲ႔မရဘူး။ သားအိမ္ထဲမွာ ကိုယ္ဝန္တားပစၥည္း IUD/IUCD ထည့့္ထားသူလဲ ဒီနည္းမသံုးရဘူး။ ရာႏွဳန္းျပည့္ အာမမခံတာလဲ သိထားပါ။ အားလံုး အဆင္ေျပသြားတဲ့ေနာက္မွာ စိတ္ခ်၊ စနစ္က်တဲ့ သေႏၶတားနည္းသံုးရပါမယ္။

Misoprostol ေဆးကို Alsoben, Arthrofen, Arthrotec, Asotec, Cirotec, Cyprostol, Cyrux, Cystol, Cytil, Cytolog, Cytomis, Cytopan, Cytotec, Gastec, Gastrotec, Gistol, GMisoprostol, Gustrul, Gymiso, Isovent, Kontrac, Mibetec, Miclofenac, Mirolut, Misel, Misive, Misoclo, Misofar, Misofen, Misogon, Misoplus, Misoprolen, Misoprost, Misotac, Misotrol, Mizoprostol, Noprostol, Oxaprost, Prestakind, Prostokos, Sintec, Vagiprost, Zitotec ဆိုျပီးနာမည္ေတြနဲ႔ ရႏိုင္တယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
၃၁-၁-၂ဝ၁၂

ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် အကြောင်းအရာများ...