အပူသႀကၤန္ကို အန္တုျခင္း
မၾကာမီ ျမန္မာ့ႏွစ္သစ္ကူးခ်ိန္ကို ႀကဳိဆိုမည့္ ေရကစားပြဲေတာ္ က်င္းပေတာ့မည္။ ေရကစားရန္ အေကာင္း ဆုံး အခ်ိန္မ်ားတြင္ အပူညြန္းကိန္းက အျမင့္သို႔ ဦးတည္ ေနေပလိမ့္မည္။ ယခုႏွစ္ အပူသႀကၤန္ကို မည္သို႔ အန္တုမည္နည္း။
မ်က္စိ အထူးကု ဆရာဝန္ႀကီး ပါေမာကၡ ေဒါက္တာကံညြန္႔၊ အေရျပား အထူးကု ဆရာဝန္ႀကီး ေဒါက္တာ ေက်ာ္ေက်ာ္၊ အေထြေထြေရာဂါကု ဆရာဝန္ ေဒါက္တာသီဟသစ္တို႔၏ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားကို ကိုးကား၍ သႀကၤန္တြင္ နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ အကဲပိုၾကမည့္ သူမ်ားအတြက္ ေရွာင္ ရန္၊ ေဆာင္ရန္မ်ားကို ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။
အေရျပားႏွင့္ ခရမ္းလြန္
ယခင္ႏွစ္ သႀကၤန္ပြဲေတာ္တြင္ ေရကစားရာမွ အသားအေရ ပ်က္စီးခဲ့ဖူးသူ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ေန အသက္ ၂၅ ႏွစ္အ႐ြယ္ မသီတာက ယခုေရပြဲေတာ္တြင္လည္း ထပ္ကစားဦးမည္ ဆိုေသးသည္။
“မ႑ပ္ထိုင္ ေရပက္တာေတာင္ အသားေရက ေႁမြအေရခြံလို ျဖစ္သြားဖူးတယ္” ဟု ၎ကဆိုသည္။
ရာသီဥတုအပူ၊ အေအး မမွ်တေသာေၾကာင့္ သႀကၤန္ေရကစားသူ မ်ားသည္ အသားအေရ ေလာင္ျခင္း၊ မ်က္စိနာျခင္း၊ နားေရဝင္ျခင္းႏွင့္ ဖ်ားနာျခင္းတို႔ ျဖစ္တတ္ၿပီး အဓိက သတိျပဳသင့္ေသာ အႏၲရာယ္မွာ ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္ဒဏ္ပင္ ျဖစ္သည္။
နံနက္ ၁၀ နာရီမွ ညေန ၃ နာရီ အထိသည္ ေရကစား ပြဲေတာ္၏ အစည္ကားဆုံး အခ်ိန္ျဖစ္သလို ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ ညႊန္းကိန္း အျမင့္ဆုံး ေရာက္ခ်ိန္လည္း ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ေရာင္ျခည္ထဲတြင္ UVA ႏွင့္ UVB အာနိသင္ ႏွစ္မ်ဳိး ပါဝင္သည့္အနက္ UVB က ေနေလာင္ဒဏ္ကို ပိုအားေပးသည္။
ေနပူဒဏ္ကို ေၾကာက္မိေသာ္လည္း သႀကၤန္တြင္း မလည္ပတ္ရမည္ကို ပိုစိုးရိမ္မိေၾကာင္း မသီတာက စိတ္အား ထက္သန္စြာ ဆိုလိုက္သည္။
ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္သည္ ေနေရာင္ႏွင့္အတူ ယွဥ္တြဲပါလာေသာ ေရာင္ျခည္ ျဖစ္ၿပီး ညႊန္းကိန္း အနည္းအမ်ားေပၚ မူတည္၍ အသားအေရအတြက္ ဆိုးက်ဳိးအမ်ဳိးမ်ဳိး ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။
အထူးသျဖင့္ အသားျဖဴလြန္းသူမ်ားႏွင့္ ကေလးသူငယ္မ်ား ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္ကို ပိုကာကြယ္သင့္သည္။ အလားတူ သႀကၤန္အတြင္း ေရပက္ခံ လည္ပတ္မည့္သူႏွင့္ ေရကစားမ႑ပ္ ထိုင္သူတိုင္းကလည္း ေနဒဏ္ ကာကြယ္ လိမ္းေဆးမ်ား ဂ႐ုျပဳလိမ္းရန္ လိုအပ္သည္။
အပူခ်ိန္အျမင့္ဆုံး ေန႔လယ္ ၁၂ နာရီမွ ၃ နာရီ ဝန္းက်င္ၾကား ဦးထုပ္၊ အက်ႌလက္ရွည္ႏွင့္ တဘက္မပါဘဲ ေရပက္ခံ လည္ပတ္ျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္။ ေနေရာင္ တိုက္႐ိုက္ထိေတြ႕သည့္ မ်က္ႏွာျပင္ နည္းသထက္နည္းေအာင္ အဝတ္အစား လုံလုံၿခံဳၿခံဳ ဝတ္ဆင္ရန္ လိုအပ္သည္။
မ်က္ႏွာ၊ လည္ပင္း၊ နား႐ြက္ႏွင့္ လက္ဖမိုးမ်ားကို ေနဒဏ္ ကာကြယ္လိမ္းေဆး လိမ္းေပးရမည္။ သတိျပဳရမည့္ အခ်က္မွာ ေနပူထဲ မထြက္မီ ေနေရာင္ တိုက္႐ိုက္ထိေတြ႕ေသာ အေရျပားအားလုံးကို နာရီဝက္ခန္႔ ႀကဳိတင္ လိမ္းက်ံျခင္း ျဖစ္ၿပီး အနည္းဆုံး SPF ၃၀ ပါ၍ ေရစိုခံေသာ ေနဒဏ္ ကာကြယ္ လိမ္းေဆးမ်ားကို ေ႐ြးခ်ယ္ေပးရမည္။
ပင္လယ္ႏွင့္ ခရမ္းလြန္
သႀကၤန္ကာလမွာ ကမ္းေျခတြင္ သြားေရာက္ အပန္းေျဖသူမ်ားလည္း ရွိတတ္ၾကသည္။ ပင္လယ္ေရ၊ ပင္လယ္ေလႏွင့္ သႀကၤန္ ဆင္ႏႊဲမည့္သူမ်ား ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္ကို သတိျပဳရန္ အထူးအေရးႀကီးသည္။
ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္သည္ ေရကို ထိုးေဖာက္ႏိုင္သည့္အျပင္ ပင္လယ္ႏွင့္ သဲမ်က္ႏွာျပင္ တြင္ ေရာင္ျပန္ဟပ္သည့္ လကၡဏာမ်ား ရွိသည္။ ယင္းေၾကာင့္ ကမ္းေျခ အပန္းေျဖသူမ်ားသည္ သာမန္ ေရကစားသူမ်ားထက္ ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္ဒဏ္ကို ႏွစ္ဆနီးပါး ပိုခံစားရႏိုင္သည္။
ယင္းေၾကာင့္ ပင္လယ္ေရ မကစားမီ နာရီဝက္ခန္႔ ႀကဳိတင္ကာ ေနဒဏ္ ကာကြယ္လိမ္းေဆး လိမ္း ထားၿပီး ေရကစားၿပီးတိုင္းလည္း ထပ္မံလိမ္းေပးရမည္။ အရိပ္ရ ေနရာမ်ားတြင္ ေနထိုင္၍ ေနဒဏ္ ကာကြယ္လိမ္းေဆး မလိုအပ္ဟု မယူဆသင့္ပါ။ ကမ္းေျခ၏ ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္ဒဏ္ကို ပင္လယ္၊ သဲေသာင္ျပင္ႏွင့္ နီးသူတိုင္း ခံစားရႏိုင္သည္။
ေရဆိုးႏွင့္ အေရျပား
သႀကၤန္ကာလအတြင္း ေျမာင္းေရ၊ ေခ်ာင္းေရႏွင့္ ကန္ေရတို႔ျဖင့္သာ အသုံးမ်ားသည့္အတြက္ အေရျပား ဓာတ္မတည့္မႈကို အခ်ိန္မေ႐ြး ခံစားရႏိုင္သည္။ ေရပက္ခံ လည္ပတ္ၿပီးၿပီးခ်င္း ေရသန္႔သန္႔ႏွင့္ ေခါင္း မွ ေရေလာင္းခ်ဳိးပါ။ ဆပ္ျပာ၊ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ႏွင့္ ေန႔တိုင္းေရခ်ဳိး၊ ေခါင္းေလွ်ာ္ ျပဳလုပ္ေပးသင့္သည္။
ေရခ်ဳိးၿပီးလွ်င္ သနပ္ခါး၊ ေရဓာတ္ ျဖည့္ေပးေသာ ခရင္စသည္တို႔ကို တစ္ကိုယ္လုံး လိမ္းႀကံေပးပါ။ အေရျပားယားယံၿပီး အနီကြက္မ်ား ေပၚလာပါက ေရကစားျခင္းကို ရပ္တန္႔သင့္သည္။
ဆံပင္ဆိုးေဆးသတိျပဳ
အေရာင္စုံ သႀကၤန္အျဖစ္ တင္စားရေအာင္ ဖက္ရွင္ ေရစီးေၾကာင္းက ဆံပင္အေရာင္ ေပၚတြင္လည္း ဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္တတ္သည္။ အေရာင္နီနီရဲ ေတာက္ေတာက္ေျပာင္ေျပာင္ အေရာင္မ်ဳိးစုံ၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ဳိးမ်ားစြာ ျဖစ္ႏိုင္သည္။
ေရတိုအေနႏွင့္ ဦးေရျပား ယားယံၿပီး ဦးေခါင္း အေရျပားကို ပ်က္စီးေစႏိုင္သလို ေရရွည္တြင္ အသည္းႏွင့္ အဆုတ္တို႔ကို ထိခိုက္ေစသည္။ ငယ္႐ြယ္လြန္းေသာ ကေလးငယ္မ်ားကို သႀကၤန္ကာလ အေပ်ာ္ သေဘာႏွင့္ ဆံပင္ေဆးဆိုး ေပးျခင္းကို လုံးဝေရွာင္ၾကဥ္ပါ။ အထူးသျဖင့္ အသက္ ၁၀ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးငယ္မ်ားကို ဆံပင္ ေဆးမဆိုးေပးသင့္ပါ။
အတြင္းတိမ္အႏၲရာယ္
သႀကၤန္ကာလအတြင္း အမ်ားဆုံး ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရတတ္ေသာ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းတြင္ မ်က္စိလည္း ပါသည္။ ႏုနယ္လွေသာ အစိတ္အပိုင္း ျဖစ္၍ ေစာစီးစြာ မကုသပါက ေရရွည္တြင္ အျမင္အာ႐ုံ ကြယ္ေပ်ာက္သည္အထိ ဆိုး႐ြားသြားႏိုင္သည္။
အထူးသျဖင့္ ေရေဘာလုံးႏွင့္ ပစ္ေပါက္ ကစားျခင္းသည္ အႏၲရာယ္ အႀကီးဆံုး ျဖစ္သည္။ ေရေဘာ လုံးေၾကာင့္ ထိခိုက္မိေသာ မ်က္စိသည္ ေသြးျခည္ဥသြားၿပီး အခ်ိန္ၾကာလာလွ်င္ အတြင္းတိမ္အထိ ကူးေျပာင္းသြားႏိုင္သည္။
ယင္းေၾကာင့္ မ်က္စိကို အျပည့္အဝ ကာကြယ္ေပးရန္ လိုအပ္သည္။ အေကာင္းဆုံးက မ်က္စိနာ လကၡဏာ ေတြ႕ရၿပီဆို နီးစပ္ရာ ဆရာဝန္ထံ သြားေရာက္ ျပသသင့္သည္။
မ်က္စိဂ႐ုစိုက္ပါ
ျပင္းထန္ေသာ ေရထြက္အားမ်ားေသာ ေရပိုက္၊ စူးရွေသာ ေရပိုက္မ်ားႏွင့္ ေရမပက္သင့္ပါ။ ယင္းအျပင္ ေရပူေဖာင္းမ်ား ပစ္ေပါက္ျခင္း၊ ခြက္ႏွင့္ ေရပက္ျခင္းေၾကာင့္ မေတာ္တဆ မ်က္စိထိခိုက္မႈ မ်ားသည္ သႀကၤန္ကာလတြင္ အမ်ားဆုံး ေတြ႕ရတတ္သည္။
ေရတိုဆိုးက်ဳိးမ်ား အေနႏွင့္ မ်က္စိနာျခင္း၊ မ်က္ၾကည္လႊာ ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ မ်က္စိထဲ ေရာဂါပိုးဝင္ျခင္းႏွင့္ မ်က္စိထဲ ေသြးျခည္ဥျခင္းတို႔ ျဖစ္ႏိုင္ၿပီး ေရရွည္တြင္ အတြင္းတိမ္၊ အတြင္းေရာင္ရမ္းျခင္းႏွင့္ မ်က္စိ ကြယ္ျခင္းတို႔ ခံစားရႏိုင္သည္။
အလားတူ မသန္႔ရွင္းေသာ ေရမ်ားေၾကာင့္ မ်က္ေမွး ေရာင္ရမ္းျခင္းႏွင့္ မ်က္ၾကည္နာေရာဂါတို႔ ျဖစ္ႏိုင္ သည္။
နားစည္ ကာကြယ္ပါ
အရွိန္ျပင္းေသာ ေရပိုက္မ်ား ေတြ႕ႀကံဳလာလွ်င္ မ်က္ႏွာသုတ္ပဝါ အႀကီးႏွင့္ မ်က္စိ၊ နားတို႔ကို ဂ႐ုစိုက္ ကာကြယ္ေပးရမည္။ ေခါင္းစြပ္၊ မ်က္ႏွာ သုတ္တဘက္ မပါလွ်င္ ေရပိုက္ျပင္းအားေၾကာင့္ နားစည္ဒဏ္ရာ ပိုျဖစ္ႏိုင္သည္။
ထို႔အျပင္ မသန္႔ရွင္းေသာ ေရမ်ားကလည္း နားစည္ယားယံျခင္း၊ နားစည္ ေရာင္ရမ္းျခင္းႏွင့္ နားအတြင္းက ေလထြက္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ေစသည္။
တစ္ေန႔လုံး သႀကၤန္ လည္ပတ္ၿပီးလွ်င္ အိပ္ရာမဝင္ခင္ နားႏွင့္မ်က္စိကို ပူးတြဲ အသုံးျပဳႏိုင္ေသာ ပဋိဇီဝေဆးကို သုံး၍ေဆးေၾကာပါ။ နားအတြင္း ေဆးေၾကာရာတြင္ နားအတြင္း မ်က္စဥ္းေဆး အျပည့္ထည့္ၿပီး တစ္ဖက္သို႔ ျပန္ေစာင္း ခ်ေပးျခင္းနည္းကို သုံးႏိုင္သည္။ အဖ်ားပိုး အကူး မခံပါနဲ႔ သႀကၤန္ ေရကစားသူမ်ားအၾကား အပူ၊ အေအး လြန္ကဲျခင္းေၾကာင့္ မၾကာခဏ ဖ်ားနာတတ္ၾကသည္။ အပူႏွင့္အေအး လြန္ကဲလာလွ်င္ ခႏၶာကိုယ္ခုခံအား ႐ုတ္တရက္ က်ဆင္း သြားၿပီး ျပင္ပေရာဂါပိုးမ်ား အလြယ္တကူ ဝင္ေရာက္ႏိုင္သည္။
ယင္းေၾကာင့္ ေန႔လယ္ေန႔ခင္း နားခ်ိန္တြင္ အပူအေအး မွ်တေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ေ႐ြးခ်ယ္ အနားယူပါ။ သႀကၤန္လည္ပတ္စဥ္ လက္ေဆးဂ်ယ္ (Hand Gel) အၿမဲေဆာင္ထားၿပီး လက္ေဆး ေပးသင့္ သည္။ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆိုး ခံစားေနရသူမ်ား သႀကၤန္တြင္း ေရမကစားသင့္ေခ်။
အစားအေသာက္ ေ႐ြးခ်ယ္ရာတြင္လည္း လမ္းေဘး အစားအစာမ်ားကို သတိထား ဆင္ျခင္ပါ။ ေရ ဓာတ္ ျဖည့္ေပးေသာ အစားအေသာက္မ်ားကို ေ႐ြးခ်ယ္ စားေသာက္ ေပးသင့္သည္။ သႀကၤန္ကာလ အတြင္း အရက္ေသစာ အလြန္အမင္း ေသာက္သုံးျခင္းလည္း ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
ယင္းသို႔ဆိုးက်ဳိးမ်ားစြာ ရွိေသာ္လည္း ႏွစ္သစ္ကူးသႀကၤန္ကို လူတိုင္း ပါဝင္ဆင္ႏႊဲလိုၾကသည္။
အမ်ားနည္းတူ မသီတာကိုယ္တိုင္လည္း ယခုႏွစ္ သႀကၤန္လည္ပတ္ရန္သာ စိတ္အားထက္သန္ ေနမိ သည္။ ျမန္မာ့ ႏွစ္သစ္ကူး သႀကၤန္ကား မၾကာမီလာမည္။ ေဘးကင္းရန္ကြာျဖင့္ ဆင္ႏႊဲႏိုင္ရန္ ရည္သန္ပါ သည္။
{fcomment}
The Voice Weekly
မ်က္စိ အထူးကု ဆရာဝန္ႀကီး ပါေမာကၡ ေဒါက္တာကံညြန္႔၊ အေရျပား အထူးကု ဆရာဝန္ႀကီး ေဒါက္တာ ေက်ာ္ေက်ာ္၊ အေထြေထြေရာဂါကု ဆရာဝန္ ေဒါက္တာသီဟသစ္တို႔၏ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားကို ကိုးကား၍ သႀကၤန္တြင္ နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ အကဲပိုၾကမည့္ သူမ်ားအတြက္ ေရွာင္ ရန္၊ ေဆာင္ရန္မ်ားကို ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။
အေရျပားႏွင့္ ခရမ္းလြန္
ယခင္ႏွစ္ သႀကၤန္ပြဲေတာ္တြင္ ေရကစားရာမွ အသားအေရ ပ်က္စီးခဲ့ဖူးသူ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ေန အသက္ ၂၅ ႏွစ္အ႐ြယ္ မသီတာက ယခုေရပြဲေတာ္တြင္လည္း ထပ္ကစားဦးမည္ ဆိုေသးသည္။
“မ႑ပ္ထိုင္ ေရပက္တာေတာင္ အသားေရက ေႁမြအေရခြံလို ျဖစ္သြားဖူးတယ္” ဟု ၎ကဆိုသည္။
ရာသီဥတုအပူ၊ အေအး မမွ်တေသာေၾကာင့္ သႀကၤန္ေရကစားသူ မ်ားသည္ အသားအေရ ေလာင္ျခင္း၊ မ်က္စိနာျခင္း၊ နားေရဝင္ျခင္းႏွင့္ ဖ်ားနာျခင္းတို႔ ျဖစ္တတ္ၿပီး အဓိက သတိျပဳသင့္ေသာ အႏၲရာယ္မွာ ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္ဒဏ္ပင္ ျဖစ္သည္။
နံနက္ ၁၀ နာရီမွ ညေန ၃ နာရီ အထိသည္ ေရကစား ပြဲေတာ္၏ အစည္ကားဆုံး အခ်ိန္ျဖစ္သလို ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ ညႊန္းကိန္း အျမင့္ဆုံး ေရာက္ခ်ိန္လည္း ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ေရာင္ျခည္ထဲတြင္ UVA ႏွင့္ UVB အာနိသင္ ႏွစ္မ်ဳိး ပါဝင္သည့္အနက္ UVB က ေနေလာင္ဒဏ္ကို ပိုအားေပးသည္။
ေနပူဒဏ္ကို ေၾကာက္မိေသာ္လည္း သႀကၤန္တြင္း မလည္ပတ္ရမည္ကို ပိုစိုးရိမ္မိေၾကာင္း မသီတာက စိတ္အား ထက္သန္စြာ ဆိုလိုက္သည္။
ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္သည္ ေနေရာင္ႏွင့္အတူ ယွဥ္တြဲပါလာေသာ ေရာင္ျခည္ ျဖစ္ၿပီး ညႊန္းကိန္း အနည္းအမ်ားေပၚ မူတည္၍ အသားအေရအတြက္ ဆိုးက်ဳိးအမ်ဳိးမ်ဳိး ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။
အထူးသျဖင့္ အသားျဖဴလြန္းသူမ်ားႏွင့္ ကေလးသူငယ္မ်ား ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္ကို ပိုကာကြယ္သင့္သည္။ အလားတူ သႀကၤန္အတြင္း ေရပက္ခံ လည္ပတ္မည့္သူႏွင့္ ေရကစားမ႑ပ္ ထိုင္သူတိုင္းကလည္း ေနဒဏ္ ကာကြယ္ လိမ္းေဆးမ်ား ဂ႐ုျပဳလိမ္းရန္ လိုအပ္သည္။
အပူခ်ိန္အျမင့္ဆုံး ေန႔လယ္ ၁၂ နာရီမွ ၃ နာရီ ဝန္းက်င္ၾကား ဦးထုပ္၊ အက်ႌလက္ရွည္ႏွင့္ တဘက္မပါဘဲ ေရပက္ခံ လည္ပတ္ျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္။ ေနေရာင္ တိုက္႐ိုက္ထိေတြ႕သည့္ မ်က္ႏွာျပင္ နည္းသထက္နည္းေအာင္ အဝတ္အစား လုံလုံၿခံဳၿခံဳ ဝတ္ဆင္ရန္ လိုအပ္သည္။
မ်က္ႏွာ၊ လည္ပင္း၊ နား႐ြက္ႏွင့္ လက္ဖမိုးမ်ားကို ေနဒဏ္ ကာကြယ္လိမ္းေဆး လိမ္းေပးရမည္။ သတိျပဳရမည့္ အခ်က္မွာ ေနပူထဲ မထြက္မီ ေနေရာင္ တိုက္႐ိုက္ထိေတြ႕ေသာ အေရျပားအားလုံးကို နာရီဝက္ခန္႔ ႀကဳိတင္ လိမ္းက်ံျခင္း ျဖစ္ၿပီး အနည္းဆုံး SPF ၃၀ ပါ၍ ေရစိုခံေသာ ေနဒဏ္ ကာကြယ္ လိမ္းေဆးမ်ားကို ေ႐ြးခ်ယ္ေပးရမည္။
ပင္လယ္ႏွင့္ ခရမ္းလြန္
သႀကၤန္ကာလမွာ ကမ္းေျခတြင္ သြားေရာက္ အပန္းေျဖသူမ်ားလည္း ရွိတတ္ၾကသည္။ ပင္လယ္ေရ၊ ပင္လယ္ေလႏွင့္ သႀကၤန္ ဆင္ႏႊဲမည့္သူမ်ား ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္ကို သတိျပဳရန္ အထူးအေရးႀကီးသည္။
ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္သည္ ေရကို ထိုးေဖာက္ႏိုင္သည့္အျပင္ ပင္လယ္ႏွင့္ သဲမ်က္ႏွာျပင္ တြင္ ေရာင္ျပန္ဟပ္သည့္ လကၡဏာမ်ား ရွိသည္။ ယင္းေၾကာင့္ ကမ္းေျခ အပန္းေျဖသူမ်ားသည္ သာမန္ ေရကစားသူမ်ားထက္ ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္ဒဏ္ကို ႏွစ္ဆနီးပါး ပိုခံစားရႏိုင္သည္။
ယင္းေၾကာင့္ ပင္လယ္ေရ မကစားမီ နာရီဝက္ခန္႔ ႀကဳိတင္ကာ ေနဒဏ္ ကာကြယ္လိမ္းေဆး လိမ္း ထားၿပီး ေရကစားၿပီးတိုင္းလည္း ထပ္မံလိမ္းေပးရမည္။ အရိပ္ရ ေနရာမ်ားတြင္ ေနထိုင္၍ ေနဒဏ္ ကာကြယ္လိမ္းေဆး မလိုအပ္ဟု မယူဆသင့္ပါ။ ကမ္းေျခ၏ ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္ဒဏ္ကို ပင္လယ္၊ သဲေသာင္ျပင္ႏွင့္ နီးသူတိုင္း ခံစားရႏိုင္သည္။
ေရဆိုးႏွင့္ အေရျပား
သႀကၤန္ကာလအတြင္း ေျမာင္းေရ၊ ေခ်ာင္းေရႏွင့္ ကန္ေရတို႔ျဖင့္သာ အသုံးမ်ားသည့္အတြက္ အေရျပား ဓာတ္မတည့္မႈကို အခ်ိန္မေ႐ြး ခံစားရႏိုင္သည္။ ေရပက္ခံ လည္ပတ္ၿပီးၿပီးခ်င္း ေရသန္႔သန္႔ႏွင့္ ေခါင္း မွ ေရေလာင္းခ်ဳိးပါ။ ဆပ္ျပာ၊ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ႏွင့္ ေန႔တိုင္းေရခ်ဳိး၊ ေခါင္းေလွ်ာ္ ျပဳလုပ္ေပးသင့္သည္။
ေရခ်ဳိးၿပီးလွ်င္ သနပ္ခါး၊ ေရဓာတ္ ျဖည့္ေပးေသာ ခရင္စသည္တို႔ကို တစ္ကိုယ္လုံး လိမ္းႀကံေပးပါ။ အေရျပားယားယံၿပီး အနီကြက္မ်ား ေပၚလာပါက ေရကစားျခင္းကို ရပ္တန္႔သင့္သည္။
ဆံပင္ဆိုးေဆးသတိျပဳ
အေရာင္စုံ သႀကၤန္အျဖစ္ တင္စားရေအာင္ ဖက္ရွင္ ေရစီးေၾကာင္းက ဆံပင္အေရာင္ ေပၚတြင္လည္း ဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္တတ္သည္။ အေရာင္နီနီရဲ ေတာက္ေတာက္ေျပာင္ေျပာင္ အေရာင္မ်ဳိးစုံ၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ဳိးမ်ားစြာ ျဖစ္ႏိုင္သည္။
ေရတိုအေနႏွင့္ ဦးေရျပား ယားယံၿပီး ဦးေခါင္း အေရျပားကို ပ်က္စီးေစႏိုင္သလို ေရရွည္တြင္ အသည္းႏွင့္ အဆုတ္တို႔ကို ထိခိုက္ေစသည္။ ငယ္႐ြယ္လြန္းေသာ ကေလးငယ္မ်ားကို သႀကၤန္ကာလ အေပ်ာ္ သေဘာႏွင့္ ဆံပင္ေဆးဆိုး ေပးျခင္းကို လုံးဝေရွာင္ၾကဥ္ပါ။ အထူးသျဖင့္ အသက္ ၁၀ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးငယ္မ်ားကို ဆံပင္ ေဆးမဆိုးေပးသင့္ပါ။
အတြင္းတိမ္အႏၲရာယ္
သႀကၤန္ကာလအတြင္း အမ်ားဆုံး ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရတတ္ေသာ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းတြင္ မ်က္စိလည္း ပါသည္။ ႏုနယ္လွေသာ အစိတ္အပိုင္း ျဖစ္၍ ေစာစီးစြာ မကုသပါက ေရရွည္တြင္ အျမင္အာ႐ုံ ကြယ္ေပ်ာက္သည္အထိ ဆိုး႐ြားသြားႏိုင္သည္။
အထူးသျဖင့္ ေရေဘာလုံးႏွင့္ ပစ္ေပါက္ ကစားျခင္းသည္ အႏၲရာယ္ အႀကီးဆံုး ျဖစ္သည္။ ေရေဘာ လုံးေၾကာင့္ ထိခိုက္မိေသာ မ်က္စိသည္ ေသြးျခည္ဥသြားၿပီး အခ်ိန္ၾကာလာလွ်င္ အတြင္းတိမ္အထိ ကူးေျပာင္းသြားႏိုင္သည္။
ယင္းေၾကာင့္ မ်က္စိကို အျပည့္အဝ ကာကြယ္ေပးရန္ လိုအပ္သည္။ အေကာင္းဆုံးက မ်က္စိနာ လကၡဏာ ေတြ႕ရၿပီဆို နီးစပ္ရာ ဆရာဝန္ထံ သြားေရာက္ ျပသသင့္သည္။
မ်က္စိဂ႐ုစိုက္ပါ
ျပင္းထန္ေသာ ေရထြက္အားမ်ားေသာ ေရပိုက္၊ စူးရွေသာ ေရပိုက္မ်ားႏွင့္ ေရမပက္သင့္ပါ။ ယင္းအျပင္ ေရပူေဖာင္းမ်ား ပစ္ေပါက္ျခင္း၊ ခြက္ႏွင့္ ေရပက္ျခင္းေၾကာင့္ မေတာ္တဆ မ်က္စိထိခိုက္မႈ မ်ားသည္ သႀကၤန္ကာလတြင္ အမ်ားဆုံး ေတြ႕ရတတ္သည္။
ေရတိုဆိုးက်ဳိးမ်ား အေနႏွင့္ မ်က္စိနာျခင္း၊ မ်က္ၾကည္လႊာ ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ မ်က္စိထဲ ေရာဂါပိုးဝင္ျခင္းႏွင့္ မ်က္စိထဲ ေသြးျခည္ဥျခင္းတို႔ ျဖစ္ႏိုင္ၿပီး ေရရွည္တြင္ အတြင္းတိမ္၊ အတြင္းေရာင္ရမ္းျခင္းႏွင့္ မ်က္စိ ကြယ္ျခင္းတို႔ ခံစားရႏိုင္သည္။
အလားတူ မသန္႔ရွင္းေသာ ေရမ်ားေၾကာင့္ မ်က္ေမွး ေရာင္ရမ္းျခင္းႏွင့္ မ်က္ၾကည္နာေရာဂါတို႔ ျဖစ္ႏိုင္ သည္။
နားစည္ ကာကြယ္ပါ
အရွိန္ျပင္းေသာ ေရပိုက္မ်ား ေတြ႕ႀကံဳလာလွ်င္ မ်က္ႏွာသုတ္ပဝါ အႀကီးႏွင့္ မ်က္စိ၊ နားတို႔ကို ဂ႐ုစိုက္ ကာကြယ္ေပးရမည္။ ေခါင္းစြပ္၊ မ်က္ႏွာ သုတ္တဘက္ မပါလွ်င္ ေရပိုက္ျပင္းအားေၾကာင့္ နားစည္ဒဏ္ရာ ပိုျဖစ္ႏိုင္သည္။
ထို႔အျပင္ မသန္႔ရွင္းေသာ ေရမ်ားကလည္း နားစည္ယားယံျခင္း၊ နားစည္ ေရာင္ရမ္းျခင္းႏွင့္ နားအတြင္းက ေလထြက္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ေစသည္။
တစ္ေန႔လုံး သႀကၤန္ လည္ပတ္ၿပီးလွ်င္ အိပ္ရာမဝင္ခင္ နားႏွင့္မ်က္စိကို ပူးတြဲ အသုံးျပဳႏိုင္ေသာ ပဋိဇီဝေဆးကို သုံး၍ေဆးေၾကာပါ။ နားအတြင္း ေဆးေၾကာရာတြင္ နားအတြင္း မ်က္စဥ္းေဆး အျပည့္ထည့္ၿပီး တစ္ဖက္သို႔ ျပန္ေစာင္း ခ်ေပးျခင္းနည္းကို သုံးႏိုင္သည္။ အဖ်ားပိုး အကူး မခံပါနဲ႔ သႀကၤန္ ေရကစားသူမ်ားအၾကား အပူ၊ အေအး လြန္ကဲျခင္းေၾကာင့္ မၾကာခဏ ဖ်ားနာတတ္ၾကသည္။ အပူႏွင့္အေအး လြန္ကဲလာလွ်င္ ခႏၶာကိုယ္ခုခံအား ႐ုတ္တရက္ က်ဆင္း သြားၿပီး ျပင္ပေရာဂါပိုးမ်ား အလြယ္တကူ ဝင္ေရာက္ႏိုင္သည္။
ယင္းေၾကာင့္ ေန႔လယ္ေန႔ခင္း နားခ်ိန္တြင္ အပူအေအး မွ်တေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ေ႐ြးခ်ယ္ အနားယူပါ။ သႀကၤန္လည္ပတ္စဥ္ လက္ေဆးဂ်ယ္ (Hand Gel) အၿမဲေဆာင္ထားၿပီး လက္ေဆး ေပးသင့္ သည္။ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆိုး ခံစားေနရသူမ်ား သႀကၤန္တြင္း ေရမကစားသင့္ေခ်။
အစားအေသာက္ ေ႐ြးခ်ယ္ရာတြင္လည္း လမ္းေဘး အစားအစာမ်ားကို သတိထား ဆင္ျခင္ပါ။ ေရ ဓာတ္ ျဖည့္ေပးေသာ အစားအေသာက္မ်ားကို ေ႐ြးခ်ယ္ စားေသာက္ ေပးသင့္သည္။ သႀကၤန္ကာလ အတြင္း အရက္ေသစာ အလြန္အမင္း ေသာက္သုံးျခင္းလည္း ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
ယင္းသို႔ဆိုးက်ဳိးမ်ားစြာ ရွိေသာ္လည္း ႏွစ္သစ္ကူးသႀကၤန္ကို လူတိုင္း ပါဝင္ဆင္ႏႊဲလိုၾကသည္။
အမ်ားနည္းတူ မသီတာကိုယ္တိုင္လည္း ယခုႏွစ္ သႀကၤန္လည္ပတ္ရန္သာ စိတ္အားထက္သန္ ေနမိ သည္။ ျမန္မာ့ ႏွစ္သစ္ကူး သႀကၤန္ကား မၾကာမီလာမည္။ ေဘးကင္းရန္ကြာျဖင့္ ဆင္ႏႊဲႏိုင္ရန္ ရည္သန္ပါ သည္။
{fcomment}
The Voice Weekly