ရဟန္းသံဃာမ်ားတြင္ ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးခ်ဳိျဖစ္ပြားႏႈန္းပိုမ်ား
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ငါးသိန္းေက်ာ္ရွိေသာ ရဟန္းသံဃာမ်ား၏ ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္ပြားႏႈန္း မွာ ေလးပံုတစ္ပံု ခန္႔ရွိၿပီး သာမန္ သက္တူရြယ္တူအမ်ဳိးသားမ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ပါက ျဖစ္ပြားႏႈန္း ထက္၀က္ေက်ာ္ ျမင့္မားေနေၾကာင္း ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးခ်ဳိေရာဂါ အထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး ပါေမာကၡေဒါက္တာ တင့္ေဆြလတ္ က ဆိုသည္။
ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးခ်ဳိေရာဂါ ျဖစ္ပြားေနေသာ အသက္ေလးဆယ္ႏွင့္အထက္ အမ်ဳိးသားမ်ားျဖစ္ပြားႏႈန္းမွာ ၁၂ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္သာ ရွိေသာ္လည္း ရဟန္းသံဃာမ်ား ျဖစ္ပြားႏႈန္းမွာမူ သံဃာအပါး ၁၀၀ လွ်င္ ၂၅ ပါးႏႈန္း ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
‘‘ေဆးခန္းမွာ တစ္ေန႔ကို တိုကင္နံပါတ္ ၁ ကေန ၂၀ ေလာက္ထိက ဘုန္းႀကီးေတြပဲ။ သက္တူရြယ္တူ အမ်ဳိးသားေတြနဲ႔ ယွဥ္ၿပီးၾကည့္ရင္ သူတို႔ျဖစ္ပြားတာထက္ ထက္၀က္ေလာက္ ပိုျဖစ္ေနတာေတြ႕ရတယ္’’ဟု အဆုိပါဆရာ၀န္ႀကီးက ေျပာၾကားသည္။
ထိုကဲ့သုိ႔ ရဟန္းသံဃာမ်ား၌ ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးခ်ဳိေရာဂါမ်ား ပိုမိုျဖစ္ပြားေနရျခင္းမွာ သာမန္အမ်ဳိးသားမ်ားထက္ အစားအစာမ်ား (ခ်ဳိ၊ အီ၊ စိမ့္) စားသံုးမႈ ပိုမိုမ်ားျပားျခင္း၊ အခ်ဳိရည္ေသာက္သံုးမႈ ပိုမိုမ်ားျပားျခင္း၊ အသက္ အရြယ္ႀကီးရင့္ေသာ ရဟန္းသံဃာမ်ားအေနျဖင့္ အထိုင္မ်ားကာ လႈပ္ရွားမႈ ပိုမိုနည္းပါးသြားျခင္း တို႔ေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
‘‘ဘုန္းႀကီးေတြက သာမန္လူေတြနဲ႔မတူတဲ့ အခ်ိန္နဲ႔ဘုဥ္းေပးေနၾကရတာဆိုေတာ့ အ႐ုဏ္ဆြမ္းေတြ၊ ေန႔ ယ္ေန႔ဆြမ္းေတြဆိုရင္ မ်ားမ်ားစားမိမယ္။ ဒါေၾကာင့္ သံဃာေတြစားတဲ့ပမာဏက သာမန္အမ်ဳိးသားေတြ စားတဲ့ ပမာဏထက္ ပိုမ်ားသြားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာအဓြန္႔ရွည္ဖို႔အတြက္ သံဃာေတြ က်န္းမာမွ ရမွာမို႔ ဒါယကာေတြအေနနဲ႔ကလည္း ခ်ဳိတဲ့အစားအစာေတြ၊ အခ်ဳိရည္ေတြကို အတင္းမကပ္ပါနဲ႔’’ဟု ၎က တိုက္တြန္းေျပာၾကားသည္။
ဆီးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္ပြားပါက အရြယ္မတိုင္မီေသဆံုးျခင္း၊ ကုသစရိတ္ႀကီးျမင့္ျခင္း စသည့္အခ်က္ မ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၏ ဖံြ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ေႏွာင့္ေႏွးေနျခင္းႏွင့္ ဆင္းရဲမဲြေတျခင္းတို႔အေပၚလည္း မ်ားစြာအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈရွိေၾကာင္း ေဆးပညာပိုင္းမွ ပညာရွင္ႀကီးမ်ားက သံုးသပ္ေျပာဆုိၾကသည္။
‘‘ဒီေရာဂါကေန ထပ္ဆင့္ျဖစ္ပြားလာတဲ့ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရးဆိုးက်ဳိးေတြကို ကာကြယ္ဖို႔ အတြက္ လူတိုင္း ဆီးခ်ဳိကင္းစင္ဖို႔လိုတယ္။ ကမၻာမွာဆိုရင္ ဦးစားေပးလုပ္ငန္းေတြထဲမွာ ဒီေရာဂါပါတယ္။ ကာကြယ္မႈေတြမလုပ္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ ႏိုင္ငံေတာ္၀င္ေငြ GDP ကို ၁ ဒသမ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလ်ာ့က်သြားေစႏိုင္ တယ္’’ ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးခ်ဳိေရာဂါအသင္း ဒုဥကၠ႒ ပါေမာကၡေဒၚသန္းသန္းေအးက ေျပာသည္။
ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ိဳေရာဂါသည္ အသက္အရြယ္မေရြး၊ လူမ်ဳိးမေရြး၊ ဆင္းရဲခ်မ္းသာမေရြး၊ ေနရာေဒသ မေရြး ျဖစ္ ပြားႏိုင္ၿပီး လကၡဏာမ်ားမွာ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္း၊ ေရအလြန္ငတ္ျခင္း၊ ဆီးခဏခဏသြားျခင္း၊ အနာမ က်က္ျခင္း၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်ျခင္းတို႔ျဖစ္ၿပီး မကုသဘဲထားပါက ေနာက္ဆက္တဲြဆိုးက်ဳိးမ်ားအျဖစ္ မ်က္စိကြယ္ျခင္း၊ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါျဖစ္ျခင္း၊ ထံုက်ဥ္လာျခင္း၊ ေျခေထာက္ပုပ္ျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာ ပိတ္၍ ေလျဖတ္ျခင္းတို႔အျပင္ ႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္ျခင္း စသည္တို႔ ခံစားရႏိုင္ေၾကာင္း သိရသည္။
၎ေရာဂါမျဖစ္ပြားေစရန္အတြက္ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ကာကြယ္ႏိုင္၍ အစား (အခ်ဳိ၊ အအီ၊ အစိမ့္၊ အငန္) ေလွ်ာ့ စားျခင္း၊ အမွ်င္ဓာတ္ပါေသာ အစားအစာမ်ားမ်ားစားျခင္း၊ ျပည့္၀ဆီ (တိရစၧာန္မ်ားမွ ထုတ္ယူေသာ အဆီ)မ်ား ေလွ်ာ့စားျခင္း၊ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ေပးျခင္း၊ အ၀မလြန္ေအာင္ထိန္းထားျခင္း၊ မ်က္စိကို တစ္ႏွစ္လွ်င္တစ္ႀကိမ္စစ္ျခင္း၊ ေက်ာက္ကပ္ႏွင့္ ေသြးတြင္း အဆီဓာတ္မ်ားကို ေျခာက္လလွ်င္ တစ္ႀကိမ္ စစ္ျခင္း၊ ေျခေထာက္ႏွင့္ ေျခဖ၀ါးမ်ားကို ေန႔စဥ္စစ္ျခင္း၊ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ႏွင့္ ႏွလံုးကို ပံုမွန္စစ္ျခင္း မ်ားအျပင္ လႈပ္ရွားမႈမ်ားျပဳလုပ္ေပးျခင္းႏွင့္ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ား မျဖစ္ေပၚေအာင္ ျပဳမူေနထိုင္ျခင္း မ်ားျဖင့္ ကာကြယ္ႏိုင္ေၾကာင္း သိရသည္။
‘‘ဆီးခ်ဳိျဖစ္ေနတာကေတာ့ ၁၀ ႏွစ္ေလာက္ရွိၿပီ။ ဟိုတစ္ေလာက လက္တစ္ျခမ္း လႈပ္လို႔မရလို႔ဆိုၿပီး ေဆး ခန္းသြားျပေတာ့မွ ဆီးခ်ဳိအခံရွိလို႔ ေလတျခမ္းျဖန္းသြားတာတဲ့။ ဆီးခ်ဳိရွိေတာ့ ေလျဖန္းတာက ေတာ္ေတာ္နဲ႔ မေပ်ာက္ႏိုင္ဘူး။ တစ္ႏွစ္ေလာက္ရွိေနၿပီ။ ေရာဂါႏွစ္မ်ဳိးလံုးကို ကုေနရတာေပါ့’’ ဟု ဆီးခ်ဳိႏွင့္ ေလျဖန္းျခင္းေ၀ဒနာကို တစ္ၿပိဳင္နက္တည္းခံစားေနရသူ အသက္(၆၅)ႏွစ္အရြယ္ ဘႀကီးေမာင္ ကေျပာသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းမွာ ၁၁ ဒသမ ၈ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိကာ လူ ၁၀၀ လွ်င္ ၁၂ ဦးႏႈန္း ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိၿပီး ၿမိဳ႕ျပ၌ ၁၃ ဒသမ ၉ ရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ ေက်းလက္ေဒသမ်ား၌ ၇ ဒသမ ၃ ရာခိုင္ႏႈန္း ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိေၾကာင္း ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါအသင္း၏ သုေတသနျပဳခ်က္အရ သိရသည္။
ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးခ်ဳိေရာဂါ ျဖစ္ပြားႏႈန္းမွာ တစ္ကမၻာလံုး၌ လူဦးေရ ၃၈၂ သန္းခန္႔ ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိ ကာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အပါအ၀င္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားတြင္ လူဦးေရ ၄၉ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ဆီးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္ပြားေနသည္ကို မသိရွိၾကေၾကာင္း၊ မကာကြယ္ႏိုင္ပါက လာမည့္ ၂၀၃၀ ျပည့္ႏွစ္၌ ၅၉၂ သန္း ျဖစ္ပြားလာႏိုင္ေၾကာင္း ကမၻာ့ က်န္းမာေရးအဖဲြ႕ႀကီးက ထုတ္ျပန္ထားသည္။
7Day News Journal
အတဲြ (၁၃)၊ အမွတ္(၅)