ယဥ္ေက်းလိမၼာၿပီး လူ႔က်င့္ဝတ္ လုိက္နာတတ္သူမ်ားျဖစ္ဖို႔ ကေလးငယ္မ်ားကုိ ဘယ္လုိျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ ၾကမွာလဲ
လူငယ္မ်ားအေနျဖင့္ ငယ္စဥ္ကတည္းက သိမွတ္ ထားရမည့္ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားျဖစ္သည့္ ကာယကံ ယဥ္ ေက်းမႈ (ကုိယ္အမူအရာယဥ္ေက်းျခင္း)၊ ဝစီကံယဥ္ေက်းမႈ (အေျပာအဆုိ အသုံးအႏႈန္းယဥ္ေက်းျခင္း)၊ မေနာကံ ယဥ္ေက်းမႈ (စိတ္ေန စိတ္ထားယဥ္ေက်းမႈ) မ်ားကုိ ယခုအခါ ေလ့လာလုိက္စားမႈမ်ား နည္းပါး လာၿပီျဖစ္ သည္။
လူမႈဝန္းက်င္မွာ ဘာေတြျဖစ္ေနၾကသလဲ
ယခုအခ်ိန္တြင္ ေႏြရာသီေက်ာင္းပိတ္ရက္ ေရာက္ေနၿပီျဖစ္သျဖင့္ မိဘမ်ားမွာ မိမိတုိ႔၏ ရင္ေသြးငယ္ မ်ား အား ေရကူးသင္တန္း၊ ကြန္ပ်ဴတာသင္တန္း၊ စကားေျပာသင္တန္းစသည္ျဖင့္ ေခတ္မီသင္တန္း မ်ားကုိ အၿပိဳင္အဆုိင္ အပ္ႏွံေနၾကသည္။
ယင္းအေျခအေနမွာ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္မတုိင္မီ အခ်ိန္မ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္ပါက တျခားစီပင္ျဖစ္သည္။ ယင္း အခ်ိန္က ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ား၌ ေႏြရာသီယဥ္ေက်းမႈ သင္တန္းမ်ား ဖြင့္ လွစ္ၾကၿပီး မိဘမ်ားကလည္း မိမိတုိ႔၏ ရင္ေသြးငယ္မ်ားကုိ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ားသုိ႔ ပုိ႔ေဆာင္၍ ဗုဒၶဘာသာ ယဥ္ေက်းမႈ သင္တန္းမ်ားသုိ႔ေစလႊတ္ကာ အေျခခံယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ေလာကနီတိမ်ားကုိ သင္ ၾကားေစခဲ့ၾက သည္။
ယင္းအခ်ိန္က ကေလးသူငယ္မ်ားမွာ မိဘ၊ ဆရာ၊ ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံရာတြင္ က်င့္ဝတ္မ်ား ႏွင့္ အညီ ဆက္ဆံႏုိင္ၾကေသာ္လည္း ယေန႔မွာမူ လူငယ္တခ်ဳိ႕မွာ လူႀကီးသူမမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေျပာဆုိ ၾကရာ တြင္ အ႐ုိအေသမဲ့ အမူအရာမ်ား၊ စကားလုံးမ်ားျဖင့္ ေျပာဆုိျပဳမူလာၾကသည္မွာ လူ႔ပတ္ဝန္းက်င္ အသုိင္း အဝုိင္းတြင္ ျမင္ေတြ႕လာရသည္။
“၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ မတုိင္ခင္ေလာက္ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဗုဒၶဘာသာယဥ္ေက်းမႈ အေျခခံသင္တန္း ေတြ က ေက်းရြာဇနပုဒ္ကအစ ၿမိဳ႕ျပအဆုံး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဖြင့္ခဲ့ၾကတယ္။ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ လူမႈဝန္းက်င္ အသုိင္းအဝုိင္းမွာက က်ဴရွင္ေတြအၿပိဳင္ထားတယ္။ သင္တန္းေတြ အၿပိဳင္တက္တယ္။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြ ကုိ ေရာက္မလာၾကေတာ့ဘူး။ အဲဒီအက်ဳိးဆက္က ဘာေတြျဖစ္လာလဲဆုိေတာ့ ရဟန္းသံဃာေရွ႕မွာ ခါးကုန္းၿပီးသြားရတယ္ဆုိတဲ့ အေျခခံယဥ္ေက်းမႈေလာက္ေတာင္ မသိေတာ့ဘူး။ အဲဒီလုိ အေျခခံ လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ စည္းကမ္းေတြကုိ နားမလည္တဲ့အခါမွာ လူ႔ဝန္းက်င္အသုိင္းအဝိုင္းမွာ လည္း လူအခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံေရးေတြ အဆင္မေျပေတာ့ဘဲ မလုိလားအပ္တဲ့ ရန္လုိမႈေတြ၊ အခင္းျဖစ္ မႈေတြ ပိုမ်ားလာပါတယ္” ဟု သာသနာတကၠသီလဓမၼာစရိယဘဲြ႕ရဆရာေတာ္ ဦးအဂၢဝံသက မိန္႔ သည္။
အလားတူကဲ့သုိ႔ပင္ ယခင္က စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားမ်ားက ဆရာ၊ ဆရာမ မ်ားကုိ ႐ုိေသစြာ ဆက္ဆံၾကေသာ္လည္း ယေန႔ေခတ္တြင္မူ တပည့္မ်ားအေနျဖင့္ တပည့္က်င့္ဝတ္မ်ား လုိက္နာၾကျခင္းမရွိေတာ့သည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။ ယင္းသုိ႔ျဖစ္လာသျဖင့္ ပညာသင္ၾကားေရးတြင္ပါ ထိခုိက္ လာသည္မ်ားရွိသည္ဟု အလယ္တန္းျပေက်ာင္းဆရာမ တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ေဒၚေအးေအးစုိး က ေျပာသည္။
“ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းအရပဲ ေျပာရမယ္ထင္တယ္။ ကေလးေတြက ဆရာမနဲ႔ လမ္းမွာေတြ႕ရင္ ေရွာင္ သြား ရတယ္ဆုိတဲ့ အေျခခံယဥ္ေက်းမႈေလာက္ကုိေတာင္ လုိက္နာျခင္းမရွိၾကေတာ့ဘူး။ အလယ္တန္း အဆင့္ေလာက္က ေက်ာင္းသားကိုလဲ တပည့္က်င့္ဝတ္ ကိုေမးၾကည့္လုိက္ရင္ မသိၾကေတာ့တာမ်ား တယ္။ ဆရာ၊ တပည့္အျပန္အလွန္ က်င့္ဝတ္ေတြ မေစာင့္ထိန္းၾကေတာ့ သင္ၾကားေရးမွာပါ ေလ်ာ့က် လာတတ္ပါ တယ္” ဟု ဆရာမေဒၚေအးေအးစုိး က ေျပာသည္။
ယခင္ေခတ္မ်ားက စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားက ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ားကုိ ဗုဒၶ ဘာသာ ယဥ္ေက်းလိမၼာ သင္ခန္းစာမ်ားကုိ ဘာသာရပ္ သင္ခန္းစာ တစ္ခုအျဖစ္ ထည့္သြင္း သင္ၾကား ေပး သည္မ်ားရွိခဲ့ၿပီး ယေန႔ေခတ္တြင္ ထုိသုိ႔သင္ၾကားေပးသည့္ စနစ္မ်ားမွာ လုံးဝေပ်ာက္ကြယ္ လုနီးပါး ျဖစ္ေနေပသည္။
“အဘြားတုိ႔ ငယ္ငယ္တုန္းကဆုိ ဗုဒၶဘာသာ ယဥ္ေက်းလိမၼာ သင္ခန္းစာေတြ၊ လူမႈဆက္ဆံေရး ဆုိင္ရာ ျပည္သူ႔နီတိေတြကို ေက်ာင္းသင္ခန္းစာမွာ ဘာသာရပ္ တစ္ခုအေနနဲ႔ သီးသန္႔သင္ၾကားေပးတဲ့ အတြက္ လူေနမႈပတ္ဝန္းက်င္မွာ ယဥ္ေက်းလိမၼာေအာင္ ဘယ္လုိမ်ဳိးေနထုိင္ ရမလဲဆုိတာ ကေလးဘဝက တည္းက သိလာတယ္။ ယေန႔ေခတ္ လူငယ္ေတြကေတာ့ အခုဆုိဗုဒၶဘာသာယဥ္ေက်းမႈ သင္တန္း တက္ရမွာထက္ ဂိမ္းေဆာ့တာေတြ၊ အင္တာနက္ၾကည့္တာေတြကုိပဲ ဦးစားေပးေနတာ ေတြ႕လာ တယ္။ အဲဒီအင္တာနက္ကေန ယေန႔ေခတ္ လူငယ္အခ်ဳိ႕ကုိ အတုယူလမ္းမွားေရာက္ေစတဲ့ အျဖစ္မ်ဳိး ေတြ ရွိလာပါတယ္” ဟု အသက္ ၇၀ ေက်ာ္ အဘြားေဒၚအုန္းသန္းက ေျပာသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လူမႈပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ လူသုံးစဲြမႈ အမ်ားဆုံးျဖစ္သည့္ လူမႈကြန္ရက္ လူသုံးစဲြမႈ အမ်ား ဆုံး ျဖစ္သည့္ လူမႈကြန္ရက္ တစ္ခုျဖစ္ေသာ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ စာမ်က္ႏွာမ်ားတြင္ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ ပတ္သက္ ၍ျဖစ္ေစ လူမႈေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ျဖစ္ေစ ေဝဖန္မႈမ်ားမွာ အျပဳသေဘာျဖင့္ ေျပာဆုိေနၾကသူမ်ားရွိသကဲ့သုိ႔ ႐ုိင္းပ် ေသာစကားလုံးမ်ား၊ အဆုိးအျမင္ဝါဒမ်ားအျဖင့္ အျပဳသေဘာမေဆာင္ဘဲ ေဝဖန္ေျပာဆုိေနၾကသည္ မ်ားကုိ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ သုံးစဲြသူတုိင္းႏွင့္ ျပည္သူအမ်ားက ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ သုံးစဲြသူတိုင္းႏွင့္ ျပည္သူအမ်ားက မိမိပတ္ဝန္းက်င္တြင္ ေတြ႕ျမင္ၾကားသိေနၾကရသည္မွာ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ျဖစ္ေနသည္။
လူတစ္ေယာက္ေပၚတြင္ျဖစ္ေစ၊ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုေပၚတြင္ျဖစ္ေစ အေၾကာင္းျခင္းရာတစ္ခုခုကုိ ေဝ ဖန္ ကဲ့ရဲ႕ အျပစ္တင္ၾကမည္ဆုိလွ်င္ မိမိေဝဖန္ျခင္းသည္ ေစတနာျဖင့္၊ အျပဳသေဘာျဖင့္ ေဝဖန္ကဲ့ရဲ႕ ျခင္းလား ဟု အရင္စဥ္းစားရန္လုိအပ္သည္။ မိမိေဝဖန္ကဲ့ရဲ႕ျခင္းသည္ မည္သူ႔ကုိေကာင္းေစခ်င္သည္။ မည္ကဲ့ သုိ႔ေကာင္းေစခ်င္သည္တုိ႔ကို ေသခ်ာစြာဆင္ျခင္သုံးသပ္ၿပီး အျပဳသေဘာေဆာင္၍ ေဝဖန္ျခင္း သာျဖစ္သင့္ သည္။
သို႔မဟုတ္ဘဲ အမုန္းတရားမ်ား၊ အဆုိးျမင္ဝါဒမ်ားျဖင့္ ေဝဖန္မိပါက တစ္စုံတစ္ေယာက္ကုိ နစ္နာသြား ေစႏုိင္ သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လူမႈကြန္ရက္ သုံးစဲြသူမ်ားထဲတြင္ လူအမ်ား၏စိတ္ကုိ လႊမ္းမုိးႏုိင္သည့္ စာမ်က္ႏွာမ်ား ႏွင့္ လူအမ်ားဂ႐ုတစုိက္ ေစာင့္ဖတ္ေနသူ မ်ားရွိေနသည္။ ယင္းတြင္ သမုိင္းအခ်က္အလက္ႏွင့္ခ်ီ၍ သမုိင္း အမွားမ်ားကုိ ဖန္တီးထားျခင္းမ်ားရွိၿပီး ယင္းကုိၾကည့္႐ႈသူ၏ အသိဉာဏ္ေပၚမူတည္ၿပီး ယင္းအ ခ်က္အလက္ မ်ားကုိ အမွန္မ်ားထင္၍ျပန္လည္အသုံးျပဳေသာအခါ အႏၲရာယ္ရွိေသာ စကားမ်ားျဖစ္ သြား၍ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈကုိပါ ထိခုိက္လာႏုိင္သည္။
လြတ္လပ္စြာေျပာဆုိျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ “ဒီမုိကေရစီနည္းအရ ဆုိရင္ေတာ့ အေတြးေတြ၊ ခံစားခ်က္ ေတြ ကုိ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခြင့္ ရွိတယ္ဆုိတာ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္ရဲ႕လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိမႈ၊ ေရးသားမႈေတြက တျခားလူပုဂၢိဳလ္၊ အဖြဲ႕အစည္းေတြကုိ နစ္နာေစတာမ်ဳိး မျဖစ္ ေစဖုိ႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ တစ္ဖက္ဆန္႔က်င္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္းမွာကလဲ လြတ္ လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္ေတြကုိ အလြဲသုံးစားလုပ္မႈေတြရွိလာမယ္ဆုိရင္ မလုိလားအပ္တာေတြ အမ်ားႀကီး ျဖစ္လာႏိုင္ ပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အက်ဳိးရွိတာမ်ဳိးကုိ ေဝဖန္ေျပာဆုိၾကဖုိ႔ လုိပါတယ္။ တရားမွ်တမႈကုိ လ်စ္လ်ဴ႐ႈၿပီးေနမယ္ဆုိရင္ အဲဒီအက်ဳိးအျပစ္ေတြ အားလုံးက ကိုယ့္အေပၚကုိ ျပန္ ေရာက္ႏုိင္ပါတယ္” ဟု အုိင္တီနည္းပညာရွင္ တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ကုိစုိးမင္းထြန္းက ေျပာပါတယ္။
ယင္းကဲ့သုိ႔ အမုန္းစကားမ်ား မ်ားျပား လာရျခင္းမွာလည္း လူတုိ႔ေစာင့္ထိန္းရမည့္ လူ႔က်င့္ဝတ္မ်ားႏွင့္ ေလာ ကနီတိမ်ားကုိ အေလးမထားေတာ့ဘဲ လုိက္နာက်င့္သုံးမႈ မရွိျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟု ပညာရွင္ မ်ားက သုံးသပ္သည္။
“လူေတြဟာ လူ႔က်င့္ဝတ္ေတြကုိ မသိလုိ႔ မလုိက္နာတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ သိလ်က္နဲ႔ မလုိက္နာတာဘဲျဖစ္ျဖစ္ ရွိလာၿပီဆုိရင္ လူ႔က်င့္ဝတ္ေတြ တစ္ေယာက္ေပၚတစ္ေယာက္ က်ဴးလြန္မႈေတြျဖစ္လာၿပီး အမႈ အခင္း ေတြျဖစ္လာတာပါ။ ေသခ်ာတဲ့ သာဓကတစ္ခုက ေန႔စဥ္အျဖစ္အမ်ားဆုံး မႈခင္းေတြမွာ လူ႔က်င့္ ဝတ္ ေဖာက္လုိ႔ ေဒါသေတြထြက္ၿပီး ႐ုိက္ၾက၊ ႏွက္ၾက၊ ခုတ္ၾက၊ ထစ္ၾကနဲ႔ ျဖစ္တဲ့အမႈေတြ အမ်ားဆုံးျဖစ္ေန တာပါပဲ။ ဒီေတာ့လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ၊ လူ႔က်င့္ဝတ္၊ ေလာကနီတိေတြကုိ ျပည္သူေတြလုိက္နာဖုိ႔ ဘယ္လို လုပ္ၾက မလဲဆုိတာ တာဝန္ရွိသူေတြ ဝုိင္းစဥ္းစားရမယ့္ အခ်ိန္တစ္ခုကုိေရာက္ေနပါၿပီ” ဟု ဦးဘုန္းျမင့္ ေအးက ဆုိသည္။
လုိက္နာရမည့္ လူ႔က်င့္ဝတ္မ်ား
ကာယကံယဥ္ေက်းမႈ (ကုိယ္အမူအရာယဥ္ေက်းျခင္း) ဆုိသည္မွာ ရဟန္းသံဃာ၊ ဆရာမိဘ၊ အသက္ အရြယ္ႀကီး သူတုိ႔အနီး၌ ထုိင္လွ်င္ျမင့္ေသာေနရာ၊ ျမတ္ေသာေနရာ ေခါင္းရင္းတို႔၌မထုိင္ရ၊ ရဟန္းသံဃာ၊ ဆရာမိဘမ်ားအားရွိခုိးလွ်င္ ေျခဒူးႏွစ္ဖက္၊ လက္ႏွစ္ဖက္၊ နဖူးတုိ႔ကုိေျမ၌ (သို႔) ၾကမ္းျပင္၌ထိ၍ ရွစ္ခုိးရမည္။ ခရီးလမ္းမေပၚ၌ရဟန္းသံဃာတုိ႔ႏွင့္ ေတြ႕ေသာအခါ ဦးထုပ္၊ ဖိနပ္တုိ႔ကုိခၽြတ္၍ထီးကို႐ုပ္ ကာ လက္အုပ္ကုိ နဖူးျပင္အထိေျမႇာက္တင္လ်က္ ေျခစုံရပ္တန္႔ၿပီးရွိခုိးရမည္။ ရဟန္းသံဃာ၊ ဆရာမိ ဘ၊ အသက္အရြယ္ႀကီး သူတို႔အား ပစၥည္းဝတၳဳ တစ္စုံတစ္ခုေပးေသာအခါ၊ ယူေသာအခါတုိ႔၌ အလြန္ ေသးငယ္ေသာ အရာ ပင္ျဖစ္ေစကာမူ လက္ႏွစ္ဖက္ျဖင့္ေပးရ၊ ယူရမည္။ ရဟန္းသံဃာ၊ ဆရာမိဘ၊ အသက္အရြယ္ႀကီးသူ မ်ား အနီးမွ ျဖတ္သန္းသြားလာေသာအခါ ခါးကုိကုန္း၍ဦးေခါင္းကုိ ညႊတ္ကာ သြားလာရမည္။ လမ္းခရီးသြားလာ ရာတြင္ က်ဥ္းက်ပ္ေသာေနရာမ်ား၌ ရဟန္းသံဃာ၊ ဆရာမိဘ၊ အသက္အရြယ္ ႀကီးသူမ်ားအား ေျခစုံရပ္၍ လမ္းဖယ္ေပးရမည္။ တုိးေဝွ႔ေက်ာ္တက္မသြားရ။ မီးရထား၊ ကား၊ သေဘၤာမ်ားေပၚတြင္ ရဟန္းသံဃာမ်ားႏွင့္ အုိမင္းမစြမ္းေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ သာသနာ့ႏြယ္ဝင္သီ လရွင္မ်ား၊ ဗုိက္ႀကီးသည္မ်ားႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား အား ေနရာေပးလွဴရမည္။ ထုိပုဂၢိဳလ္တုိ႔ႏွင့္ ေနရာလု၍ မထုိင္ရ။ တစ္စုံတစ္ဦး စားေသာက္ေနေသာေနရာ၌ ခၽြဲဟက္ျခင္း၊ ႏွပ္ညႇစ္ျခင္းမျပဳရ။ ေခ်ာင္းဆုိးႏွာေခ် လွ်င္ လူရွိသည့္ဘက္လွည့္၍ မျပဳလုပ္ရ၊ လက္ကုိင္ပဝါ အုပ္၍ျဖစ္ေစ၊ အျခားေနရာသုိ႔ ထသြား၍ျဖစ္ေစ၊ လူသူေဝးရာသုိ႔ သြား၍ ျပဳလုပ္ရမည္ စသည့္ ကာယကံ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကုိ ယေန႔ေခတ္ လူငယ္မ်ားအေန ျဖင့္ သိရွိထားရမည္ျဖစ္သည္။
ဝစီကံယဥ္ေက်းမႈ (အေျပာအဆုိ အသုံးအႏႈန္း ယဥ္ေက်းျခင္း) ဆုိသည္မွာ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား၊ သာမေဏ မ်ားကေခၚလွ်င္ ဘုရား၊ အရွင္ဘုရားဟုထူးရမည္။ ဆရာမိဘစေသာ ႐ုိေသေလးစားထုိက္ သူတို႔ ကေခၚလွ်င္ ခင္ဗ်ာ၊ ရွင္ဟုထူးရမည္။ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈအရ ေျပာဆုိဆက္ဆံရာတြင္ အရြယ္ကုိ လုိက္၍ အဘုိး၊ အဘြား၊ ဦးႀကီး၊ ဦးေလး၊ ေဒၚေလး၊ အစ္ကုိ၊ အစ္မဟုလည္းေကာင္း၊ ကိုယ့္ေအာက္ ငယ္လွ်င္ ေျမး၊ သား၊ သမီး၊ တူ၊ တူမ၊ ညီမေလး၊ ေမာင္ေလးဟုလည္းေကာင္း သုံးႏႈန္းေျပာဆုိရမည္။ တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ ဦးေတြ႕ လွ်င္ အရွင္ဘုရား၊ က်န္းမာပါရဲ႕လား၊ ဦးေလးက်န္းမာပါရဲ႕လား၊ မဂၤလာပါ ခင္ဗ်ာ၊ မဂၤလာပါရွင္ စသည္ျဖင့္ ႏႈတ္ဆက္ေျပာဆုိရမည္။ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကုိ မေတာ္တဆထိခုိက္ မိ၍ျဖစ္ေစ၊ အျခား ကိစၥအတြက္ျဖစ္ေစ ေတာင္းပန္ရန္ရွိလွ်င္ ခြင့္လႊတ္ပါခင္ဗ်ာ၊ ကန္ေတာ့ကန္ေတာ့ပါ။ သည္းခံပါဟု ယဥ္ေက်းစြာေျပာဆုိရမည္စသျဖင့္ အေျပာအဆုိအသုံးအႏႈန္း ယဥ္ေက်းျခင္းမ်ားကုိလည္း သိရွိရမည္ျဖစ္ သည္။
ယဥ္ေက်းမႈအရလိုက္နာရမည့္ လူ႔က်င့္ဝတ္မ်ားတြင္ မေနာကံယဥ္ေက်းမႈ (စိတ္ေနစိတ္ထားယဥ္ ေက်းမႈ) ဆုိသည္မွာရွိၿပီး သူတစ္ပါးပစၥည္းဥစၥာကို မတရားလုိခ်င္ေသာ စိတ္မထားျခင္း၊ သူတစ္ပါး၏ အသက္ အုိးအိမ္၊ စည္းစိမ္ဥစၥာ၊ ဂုဏ္သိကၡာတုိ႔ကုိ ဖ်က္ဆီးလုိေသာစိတ္မထားျခင္း၊ ႀကီးသူႏွင့္ျဖစ္ေစ၊ ငယ္ သူႏွင့္ျဖစ္ေစ ေတြ႕ဆုံေသာအခါ ထုိပုဂၢိဳလ္တို႔အား က်န္းမာပါေစ၊ ခ်မ္းသာပါေစဟု ေမတၱာပြား ျခင္း၊ ကံ-ကံ၏ အက်ဳိးကုိ ယုံၾကည္၍ကုိယ္ခ်င္းစာနာသည့္ စိတ္ေကာင္းစိတ္ျမတ္ကိုေမြးျမဴျခင္း စသည္ တုိ႔ကုိ ျပဳမူ က်င့္သုံးပါက အမုန္းစကားမ်ား ေျပာေနျခင္းမ်ား၊ လူလူခ်င္းႏုိင့္ထက္စီးနင္းလုပ္မႈမ်ား ေလ်ာ့ နည္းသြားႏိုင္ သည္ဟု စိတ္ပညာရွင္ဦးဘုန္းျမင့္ေအးက ေျပာသည္။
ႏုိင္ငံႀကီးသားပီသဖုိ႔
ယေန႔ေခတ္လူငယ္၊ လူရြယ္အခ်ဳိ႕အေနျဖင့္ ယဥ္ေက်းမႈ ဗုဒၶဘာသာသင္တန္းမ်ားကုိ တက္ေရာက္မႈ နည္းပါး လာေသာေၾကာင့္ ဘာသာတရားကိုင္း႐ႈိင္းမႈ အသိတရားနည္းပါးလာၿပီး ဘတ္စ္ကားေပၚမ်ား တြင္သက္ႀကီး ရြယ္အုိမ်ား၊ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္မ်ားႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကုိ ဦးစားေပးျခင္း၊ လူႀကီး၊ မိဘဆ ရာသမားမ်ားကုိ ပစၥည္း ဝတၳဳတစ္စုံတစ္ခုေပးရာ၌ လက္ႏွစ္ဖက္ျဖင့္ေပးျခင္း၊ ယူျခင္း၊ လူႀကီး၊ မိဘဆ ရာသမားမ်ားေရွ႕၌ ခါးကုိကုန္း၍ ဦးေခါင္းကုိညႊတ္ကာသြားျခင္းမ်ား စသည့္ယဥ္ေက်းမႈ အစဥ္အလာကုိ ေမ့ေလ်ာ့ကာ ႏိုင္ငံႀကီး သားပီသမႈမရွိစြာျပဳမူေနထုိင္ေနျခင္းမ်ားကုိ ေတြ႕ျမင္ေနရသည္။
ေႏြရာသီေက်ာင္းပိတ္ရက္မ်ားတြင္ ကေလးသူငယ္ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူ၊ လူငယ္မ်ားယဥ္ေက်း လိမၼာ စြာ ေျပာဆုိေနထုိင္ တတ္ေစရန္အတြက္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားတြင္လည္း ဗုဒၶ ဘာသာယဥ္ေက်းမႈ သင္တန္းမ်ားကိုရဟန္း၊ သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားက ဖြင့္လွစ္ သင္ၾကားေပး လ်က္ရွိသည္။
“ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ားစုရွိတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွာ ဗုဒၶရဲ႕အဆုံးအမေတြကုိ သိေအာင္ မႀကိဳးပမ္းသူေတြ၊ သိရွိ သည့္တုိင္ (သုိ႔) သင္ၾကားျပသသည့္အတုိင္း လုိက္နာေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိသူမ်ားေၾကာင့္ ေဘးအႏၲရာယ္ မ်ား၊ အဆုိးတရားမ်ားျဖစ္ေပၚလာရတာပါ။ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ အသိအလိမၼာဉာဏ္ပညာ ကင္းမဲ့ျခင္းဟာ သူ႔အတြက္သာမက သူ႔မိသားစု၊ သူ႔ၿမိဳ႕သူ႔ရြာ၊ သူ႔ႏုိင္ငံအတြက္ အက်ဳိးယုတ္ေစႏုိင္ တယ္။ ေလာက၌ ပ်က္စီး ရာပ်က္စီးေၾကာင္း အႏၲရာယ္ဟူသမွ် ပညာမတတ္သူ လူမုိက္ေၾကာင့္သာျဖစ္ ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိဘေတြ အေနနဲ႔ ကေလးေတြကုိ ပညာတတ္ေစခ်င္လုိ႔ သင္တန္းေတြ တက္ခုိင္းတာ အျပစ္မေျပာလုိေပမယ့္ လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ၊ လူ႔က်င့္ဝတ္ေတြကုိ နားလည္က်င့္သုံးႏုိင္ေအာင္ ယဥ္ေက်းမႈ သင္တန္းေတြ တက္ခုိင္းၾက ပါလုိ႔ တုိက္တြန္းခ်င္ပါတယ္” ဟု ဓမၼာစရိယ မဟာတန္းတက္ေနသည့္ ဆရာေတာ္ ဦးေကတုမာလာက မိန္႔သည္။
အလားတူ အရြယ္ေရာက္ၿပီး လူပုဂၢိဳလ္မ်ား အေနျဖင့္လည္း လူတုိ႔၏ လုိက္နာက်င့္သုံးရမည့္ လူ႔က်င့္ ဝတ္မ်ား ကုိ လုိက္နာျခင္း၊ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားသည္လည္း ဝိနည္းသိကၡာပုဒ္မ်ားကုိ လုိက္နာက်င့္ သုံးၾကမည္ ဆုိပါက ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ားစုေနထုိင္သည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ခ်မ္းေျမ့သည့္ လူ႔အသုိက္အ ဝန္းတစ္ခုကုိ ပိုင္ဆိုင္လာႏုိင္မည္ဟု ဆရာေတာ္ ဦးေကတုမာလာက မိန္႔သည္။
အလားတူ အရြယ္ေရာက္ၿပီး လူပုဂၢိဳလ္မ်ား အေနျဖင့္လည္း လူတုိ႔၏ လုိက္နာက်င့္သုံးရမည့္ လူ႔က်င့္ဝတ္ မ်ားကုိ လုိက္နာျခင္း၊ ရဟန္း သံဃာေတာ္မ်ားသည္လည္း ဝိနည္းသိကၡာပုဒ္မ်ားကုိ လုိက္နာက်င့္သုံးၾက မည္ဆုိပါက ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ားစုေနထုိင္သည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ခ်မ္းေျမ့သည့္ လူ႔အသုိက္အဝန္း တစ္ခုကုိ ပုိင္ဆုိင္လာႏိုင္မည္ဟု ဆရာေတာ္ ဦးေကတုမာလာက မိန္႔သည္။
အခ်ဳပ္ဆုိရေသာ္ လူတိုင္းတြင္ ကာယကံ၊ ဝစီကံ၊ မေနာကံအားျဖင့္ လုိက္နာရမည့္ လူ႔က်င့္ဝတ္ ရွိၿပီး ျဖစ္ သည္။ လူခ်စ္လူခင္ေပါမ်ားျခင္း၊ စီးပြားတုိးတက္ျခင္း၊ စိတ္ခ်မ္းေျမ့မႈကုိ ရရွိေစျခင္းစေသာ အက်ဳိး တရားမ်ား သည္ လူ႔က်င့္ဝတ္ကုိ လုိက္နာျခင္းဟူသည့္ အေၾကာင္းတရား မ်ားမွတစ္ဆင့္ အမ်ားဆုံးရရွိ ျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အရြယ္ေရာက္ေသာအခါ၊ လုပ္ငန္းခြင္ေရာက္ရွိလာေသာအခါ၊ လူမႈအဆင့္ အတန္း၊ ရာထူး အဆင့္အတန္း အျမင့္ပုိင္းသုိ႔ေရာက္ရွိလာေသာအခါ အဆုိပါအက်ဳိးတရားမ်ားကုိ ရရွိ ခံစားႏုိင္ၾကေစရန္ မိမိသားငယ္၊ သမီးငယ္မ်ားကုိ အရြယ္ငယ္စဥ္ကတည္းက၊ လူငယ္လူရြယ္ဘဝက တည္းက ယဥ္ေက်း လိမၼာသင္တန္းမ်ား တက္ေရာက္ေစျခင္း၊ လူ႔က်င့္ဝတ္ဆုိင္ရာ အေလ့အထမ်ား ရရွိေအာင္ေလ့က်င့္ သင္ၾကားေပးျခင္းတုိ႔ကုိ ေက်ာင္းအားလပ္ရက္မ်ားတြင္ မိဘအုပ္ထိန္းသူမ်ားက စီမံေဆာင္ရြက္ေပးသင့္ ပါေၾကာင္း ေရးသားလုိက္ ရပါသည္။ ။
Democracy Today Daily
မတ္လ (၂၂) ရက္၊ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(သုတစြယ္စုံ)(lwanmapyay.blogspot.com) Facebook Page Twitter Google+